Les 14.
Herhalingsles

Inhoud
  1. Goed of Fout
  2. Vul aan
  3. Vervoegingen
  4. Meerkeuzevragen
  5. Welk woord hoort er niet bij?
  6. Woorden oefenen
  7. Vertalen

 



14.A. Goed of Fout

Geef aan of de volgende beweringen goed of fout zijn. Beargumenteer uw antwoord als u vindt dat de bewering onjuist is.

Bewering juist /onjuist Argumentatie
De persoonlijke voornaamwoorden voor de derde persoon enkelvoud en meervoud hebben elk slechts twee vormen.    
Een bijwoordelijke bepaling of een voorzetselvoorwerp komen altijd in de zin direct na het werkwoord.    
Het voegwoord "nda" kan nooit worden  gebruikt om zinnen aan elkaar te verbinden.    
Zowel het zelfstandig naamwoord als het er bij behorende bijvoeglijk naamwoord krijgen de bepaalde uitgang.    
Enkel een voorzetsel dat ook als voegwoord kan worden gebruikt, mag voorafgaan aan het voorwerp waarop het betrekking heeft.    
Bij regelmatige overgankelijke werkwoorden is de plaats in de zin van het lijdend voorwerp en het medewerkend voorwerp onveranderlijk.    
Het betrekkelijk voornaamwoord "kan" wordt soms gecombineerd met andere woorden.    
Er zijn twee manieren om "niets" te zeggen met behulp van een ontkennende zinsconstructie.    
Bij de indirecte rede wordt altijd gebruik gemaakt van "kan" (dat).    
Alleen de hoofdtelwoorden 6, 7 en 8 worden nooit afgekort in getallen bestaande uit twee of meer cijfers.    

14.B. Vul aan

Vul de onderstaande zinnen aan door de in de rechter kolom gegeven woorden te vertalen.

Aan te vullen zin gebruik dit woord / deze woorden
Mate i ga ne ___ _____ . hem
I ceb' ay se boro hinza ___________ op de markt
Araŋ _____ _____  ______ goy hunkuna. willen
Zarmey kwaarey ra boro ga di boroyan, da ________ da ________ . ezels, kippen
Watikan ni to fu koyyan, a si ______ ni se, zama ni ga ba Zarmey. plezieren
Wa koy Niamey nda ni ga ba ni ma du tomatiyan; i go _______ . daar
Ma haggoy da hanso, a ma _______ _______ _______ . jou niet bijten
________ ay mana koy Lagos. nooit
Araŋ ______________ kulu, araŋ m' i kaaru. fietsbezitters
_______ ____ kan ga salade ŋwa; _______ _______ si wodin te abada. Het zijn mensen; leeuw

14.C. Vervoegingen

Vertaal de onderstaande zinnen naar het Djerma.

Nederlands Djerma
Hij scheurde zijn bloes.  

 

Het kind brengt drinkwater.  

 

Staan zij op het punt de vogels weg te jagen?  

 

Het is aan het werk bij de rivier.  

 

Die koe is zeer groot.  

 

Veel mensen leven in Niamey.  

 

Het was uw heerlijk melk die in de fles zat.  

 

 

De schoenmaker heeft een mes dat scherp is.  

 

 

Ga naar bed totdat je beter bent.  

 

We willen dat je ons de waarheid verteld.  

 


14.D. Meerkeuzevragen

Streep in de volgende zinnen het foute woord / de foute woorden door, kies uit een van de twee vetgedrukte zinsdelen.

Wayboro / Waybora kan kaa ni do bi, ay wayme no.
Garasa fo na taamuyan konda / konda taamuyan .
I na gunguri zangu way si / iway si day.
Iri nya-izey go / ga goro Amerika laabu.
I manti / mana koy Malgoro bi fo.
May ka / na kande ni se baru wo?
I ga curo-bi fo neera dela waranza / zangu nda waygu .
Nd' araŋ ma koy / koy Niamey, araŋ ga di Bobbettyan.
Boro kan a izo bu ga ti bine sareko / bine sarekoy .
Kway wo ga zena / izena no.

14.E. Welk woord hoort er niet bij?

Streep in elke groep van woorden het woord door dat er niet in past. Verklaar waarom het woord niet bij de overige woorden past.

woordengroep waarom het woord niet past
ni , araŋ , iri , wo, nga  

 

haw , yo , bari , curo , farkay  

 

iberi , ikuku , izeno , ikankam , ibar  

 

may , man , ifo , kan , watifo  

 

amma , se , zama , hala , watikan  

 

haabu , furo , zumbu , koy , kaa  

 

alula , hunkuna , wiciri , almari , alasar  

 

wodin , wone , yongo , wohendi , woneyan  

 

wayga , waranza , ahaku , waydu , waranka  

 

hanseyan , funyan , kaayan , afoyan , haŋyan  

 


 
14.F Woorden oefenen

Plaats de letter(s) van het betreffende Djerma woord tussen de haakjes van het corresponderende woord / woorden in het Nederlands.

  Djerma   Nederlands
a fo (    ) bezittingen
b bene (    ) ei
c wande (    ) kind
d kaŋ (    ) spreken
e zanka (    ) nacht
f curo (    ) persoon
g guna (    ) stem
h gomni (    ) kijken
i kuna (    ) koken
j jiney (    ) onder
k kubay (    ) midden
l cire (    ) hoed
m ban (    ) kruik
n boro (    ) één
o jinde (    ) ook
p mo (    ) gunst
q cin (    ) vogel
r tonton (    ) stoel
s wani (    ) beëindigd
t bindi (    ) begroeten
u gondi (    ) binnenin
v gunguri (    ) fout
w afo (    ) boven
x karga (    ) delen
y salan (    ) leven
z hina (    ) duisternis
aa funa (    ) toevoegen
bb fobu (    ) vallen
cc alboro (    ) slang
dd di (    ) echtgenote
ee gar (    ) toevallig tegen komen
ff tali (    ) kunnen
gg fula (    ) zien
hh fay (    ) man

Return to the top of the page


14.G. Vertalen

Vertaal de onderstaande tekst naar het Nederlands. De betekenis van de schuin gedrukte woorden staat onder elke tabel.

14.G.1
Djerma Nederlands
Iri ma di han kan Zarma fo ga te zaari fo ra.  

 

A ga tun za alfazar, hambara a ga jingar.  

 

A wande ga ŋwari hina a se.  

 

Watokan a ŋwa ka ban, nd' a gonda fejiyan wala hincinyan wala bari, a ga i no ŋwari da hari kan ga han.  

 

 

 

hambara = misschien
ŋwa ka ban = stoppen met eten

14.G.2
Djerma Nederlands
Boro wo, kan go no ga salan a boŋ, iri ma ne a maa Musa.  

 

 

A ga koy habu susubey ra.  

 

A gonda feji fo kan a ga ba nga m' a neera.  

 

Fonda ra a to nga bere fo, kan nga mo, a ga koy Niamey, amma Cercle n' a ga koy.  

 

 

 

Iri bora, watokan a ga ba ga to kwaara, a na ganda fonda gana, isa do hare, zama a gonda ibar fo Yantala kan a si ba nga ma di.  

 

 

 

 

hare = naar, richting

14.G.3
Djerma Nederlands
Niamey, habu bene ra, Musa koy nangu kan i ga fejiyan neera.  

 

 

 

Hala zaari ga ba ga to, a du dayko fo kan fejodin ga kaa a se.  

 

 

 

I fakare da cere alwaati kayna, wodin banda Musa na nga fejo neera zangu hinka da dela waranza.  

 

 

 

A ne: "To ! A bori ! Naŋ ay ma koy fu sohon."  

 

 

A na hay fo day kan a ga ŋwa fonda ra; a na hab' izeyan day mo kan a ga konda nga izey se.  

 

 

 

Musa to fu za alula mana to.  

 

A na nooro jisi sandurku ra.  

 

nangu = plaats
za < ...> mana = voor (eerder dan)

14.G.4
Djerma Nederlands
A koy kani.  

 

A fulamzam kal alula.  

 

Watokan a tun jirbi ga, a koy fonda ga, tuuri nyaŋo cire, nango kan kwaara ra jiney borey go no ga goro, i ga fakare mo.  

 

 

 

 

 

A na nga feji nereyan baru ci i se.  

 

jiney borey = dorpsoudsten

14.G.5
Djerma Nederlands
Kan alasaro to, a na nga ize fo donton kwaara ra, a ma goro day a se.  

 

 

 

Almarodin ŋwaro banda, Musa nda nga kwaara borey kulu, i na ngey darey hanse tarey.  

 

 

 

I si ba ngey ma kani fuwo ra zama fufule go no.  

 

 

Cino to.  

 

Borey kulu go ga jirbi.  

 

Baani samay.  

 


Laatst herzien: 18 maart 2012